Jest to odrębne postępowanie mające na celu uproszczenie i przyspieszenie postępowania spornego dotyczącego drobnych roszczeń w sprawach transgranicznych, a także służące obniżeniu kosztów. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń jest dostępne jako alternatywa dla istniejących postępowań przewidzianych w prawie państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym także w Polsce.

Stosownie do treści art. 505²¹ § 1 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2014.101 z późn. zm.) [dalej kpc], Sąd rozpoznaje sprawę w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, jeżeli są spełnione warunki określone w przepisach rozporządzenia (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiającego europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (Dz. Urz. UE L 199 z 31.07.2007, str. 1, z późn. zm.).

Powyższe oznacza, że sprawa może zostać rozpoznana w tym postępowaniu o ile zastosowanie znajduje art. 2 ust 1 ww. Rozporządzenia, a zatem o ile sprawa należy do transgranicznych spraw cywilnych i gospodarczych, w przypadku gdy wartość przedmiotu sporu, z wyłączeniem wszystkich odsetek, wydatków i nakładów, nie przekracza 2.000 EUR w momencie wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu. Rozporządzenie nie ma jednak zastosowania do spraw podatkowych, celnych lub administracyjnych ani dotyczących odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej („acta iure imperii„).

Zaznaczyć jednak należy, że Rozporządzenie nie ma również zastosowania do spraw dotyczących: stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa ustawowego osób fizycznych; praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia oraz obowiązków alimentacyjnych; postępowań upadłościowych, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań układowych oraz innych analogicznych postępowań; ubezpieczeń społecznych; sądownictwa polubownego; prawa pracy; najmu lub dzierżawy nieruchomości, z wyłączeniem powództw dotyczących roszczeń pieniężnych; lub naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym zniesławienia.

Dodatkowo, przez sprawę transgraniczną rozumie się sprawę, w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpatrującego sprawę. Dotyczy ono więc spraw w których nasz kontrahent ma swoją siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Odpowiednim momentem dla rozstrzygnięcia, czy sprawa ma charakter transgraniczny, jest data wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu.

Reasumując powyższe, Rozporządzenie znajduje zastosowanie do tych spraw cywilnych i gospodarczych w których druga strona ma swoją siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wartość naszego roszczenia jako należności głównej nie przekracza kwoty 2.000 EUR. Co ważne i korzystne dla Państwa – w przyszłości, tj. od 14 lipca 2017 r. nastąpi podniesienie wartości długu, który będzie można odzyskać dzięki europejskiej procedurze dotyczącej drobnych roszczeń do kwoty 5.000 EUR.

Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń wszczyna się, wypełniając jedynie gotowy formularz pozwu A stanowiący załącznik do Rozporządzenia. Formularz zawiera opis dowodów uzasadniających powództwo, a w stosownych przypadkach dołącza się do niego odpowiednie dokumenty uzupełniające. Rozpoznanie sprawy następuje co do zasady na posiedzeniu niejawnym.

Co ciekawe, zgodnie z treścią Rozporządzenia jak i przepisów polskiego kpc regulujących to odrębne postępowanie, świadek w terminie wyznaczonym przez sąd składa zeznanie nie bezpośrednio przed sądem lecz na piśmie, co stanowi odstępstwo od normalnie funkcjonującej procedury. Również przesłuchanie strony następuje na piśmie jeżeli sąd tak postanowi. Powyższe znacznie przyspiesza rozpoznanie sprawy i wydanie orzeczenia. Postępowanie to ma bowiem co do zasady charakter pisemny.

Wreszcie podkreślić należy iż w przypadku wydania orzeczenia jest ono uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się co do jego uznania (art. 20 ust. 1 Rozporządzenia), co znacznie ułatwia procedurę związaną z wyegzekwowaniem zasądzonej na Państwa rzecz kwoty. Warto zatem w każdym przypadku, który może podlegać Rozporządzeniu, skorzystać z możliwości i ułatwień jakie niesie ze sobą to postępowanie, a nie decydować się na rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych co niestety ma miejsce w większości przypadków z jakimi się spotykam.

2016-01-13

Adwokat Szymon Dubel