Aby uzyskać wyrok rozwodowy rozwiązujący małżeństwo należy złożyć pozew we właściwym Sądzie Okręgowym, w którym to piśmie w sposób precyzyjny określimy nasze żądania. W niniejszym artykule pokrótce przybliżę Państwu postępowanie w tego rodzaju sprawach małżeńskich.

Zgodnie z art.  56 § 1 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2015.2082 z dnia 2015.12.09 z późn. zm.), jeżeli pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Wnosząc o pozew o rozwód musimy liczyć się z koniecznością uiszczenia stałej opłaty sądowej w wysokości 600 zł. Oczywiście jeżeli jesteśmy w trudnej sytuacji materialnej, zwłaszcza jeżeli zostaliśmy pozostawieni bez środków do życia przez drugiego z małżonków, możemy złożyć do Sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych załączając do niego odpowiedni formularz z oświadczeniem majątkowym. Warto w tym miejscu wspomnieć, że w przypadku zgodnego wniosku stron o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie sąd zwróci nam połowę uiszczonej opłaty po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego.

Pozew rozwodowy wnosimy do Sądu Okręgowego właściwego ze względu na ostatnie wspólne miejsce zamieszkania małżonków, o ile choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu.

Jeżeli pozew spełnia wszelkie wymagania sąd wyznaczy termin rozprawy. Posiedzenia odbywają się przy drzwiach zamkniętych, chyba że obie strony zażądają publicznego rozpoznania sprawy, a sąd uzna, że nie zagraża to moralności. Posiedzenia odbywają się bez względu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jeżeli jednak zostaliście Państwo przez sąd wezwani do osobistego stawiennictwa, a nie stawicie się bez usprawiedliwionych powodów sąd może nałożyć na Państwa grzywnę. W sprawie, z oczywistych względów nie mogą być przesłuchiwani małoletni, którzy nie ukończyli lat trzynastu, a zstępni stron, którzy nie ukończyli lat siedemnastu.

W każdej sprawie o rozwód lub o separację przeprowadza się dowód z przesłuchania stron. Sąd rozpyta małżonków co do liczby, wieku i płci dzieci żyjących, stosunków majątkowych i zarobkowych, szczególnych obowiązków utrzymania osób niebędących ich wspólnymi dziećmi oraz co do treści umowy majątkowej, jeżeli takowa była zawierana. Sąd może również zarządzić przeprowadzenie przez wyznaczoną osobę wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w których żyją i wychowują się dzieci. Powyższe jest o tyle istotne, że rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Orzekając rozwód sąd stwierdza także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże w przypadku zgodnego wniosku małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. Ponadto, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi obojga małżonków i kontaktach rodziców z nimi. Sąd orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich.

W przypadku jeżeli strony zajmują wspólne mieszkanie, to sąd orzeka również o sposobie z niego korzystania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W takim wypadku sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej. Należy podkreślić, że w wyjątkowych wypadkach, sąd może nakazać eksmisję jednego z małżonków.

Wreszcie, sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W swojej praktyce dostrzegłem, że jest to raczej sytuacja niespotykana, gdyż zwykle pozostałe kwestie związane z postępowaniem rozwodowym są na tyle czasochłonne, że w zakresie podziału majątku koniecznym jest przeprowadzenie odrębnego postępowania.

07.07.2016 r.

Adwokat Szymon Dubel