Jakie zatem uprawnienia przysługują nam w przypadku jeżeli kupiliśmy rzecz, która później okazała się mieć wady i jak usunąć skutki zakupu przysłowiowego „kota w worku”?

W niniejszym artykule skupię się jedynie na naszych uprawnieniach z „rękojmi” w przypadku wad fizycznych rzeczy. Należy jednak mieć na uwadze, że sprzedający może być również odpowiedzialny z „gwarancji” jeżeli przy sprzedaży złożył oświadczenie gwarancyjne. Co ważne dla Państwa, kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu „rękojmi” za wady fizyczne rzeczy i to niezależnie od uprawnień wynikających z „gwarancji”, tak więc możecie Państwo skorzystać z jednej lub drugiej możliwości według Państwa wyboru.

Kodeks Cywilny w art. 556 wskazuje nam, że sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Krótko mówiąc, wadą fizyczną rzeczy jest wada polegająca na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Przykładowo sytuacja taka ma miejsce jeżeli: 1) rzecz nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia; 2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór; 3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia; 4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym; 5) została nieprawidłowo zamontowana i uruchomiona, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postępował jednak według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.

Podkreślić należy, że sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi tylko za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. Tak więc sprzedawca nie odpowiada już za wady fizyczne, które pojawiły się później a ich przyczyna nie istniała w chwili sprzedaży. Powyższe prowadziłoby bowiem do nieograniczonej w czasie odpowiedzialności sprzedającego za rzecz na którą nie miał już wpływu. Ponadto, sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy.

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. W praktyce oznacza to, że najpierw winniśmy wezwać sprzedającego do usunięcia wady lub wymiany rzeczy pod rygorem odstąpienia od umowy. Dopiero jeżeli sprzedawca nie sprosta powyższemu wezwaniu we właściwym czasie to dopiero wtedy możemy złożyć ostateczne oświadczenie o odstąpieniu od umowy, które winno zostać złożone na piśmie.

Powyższa procedura nie dotyczy jednak sytuacji kiedy ze strony sprzedającego doszło już do jednej wymiany lub naprawy, a rzecz ponownie okazała się wadliwa. W takiej sytuacji już od razu możemy skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy.

Po skorzystaniu z prawa do odstąpienia od umowy obowiązani jesteśmy zwrócić sprzedającemu towar, a druga strona obowiązana jest go przyjąć. W takim wypadku możemy żądać nie tylko zwrotu dokonanej płatności ale również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania przez sprzedającego.

Szczególne uregulowania dotyczą sytuacji kiedy w sporze występujemy jako konsument, czyli osoba dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z naszą działalnością gospodarczą lub zawodową. Wtedy nasza sytuacja jest jeszcze korzystniejsza gdyż prawo przewiduje domniemania, m.in. istnienia wady w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego, jeżeli wada została stwierdzona w ciągu roku od dnia wydania rzeczy.

27.11.2017 r.

Adwokat Szymon Dubel